Bir dil bilimi terimi olarak “ağız (frn. parler / alm. Mundart / ing. language / ita. parlata)” genel anlamda, “bir dilin (langue) vy lehçesinin (dialecte) sınırları içinde, belli bölge vy topluluklara özgü sözlü anlatım yollarının bütünü” diye tanımlanabilir.
Türk Dillerinin Lehçe, Şive ve Ağızları Üzerine Yapılan Araştırmaların Genel Durumu:
Bugüne kadar Türk Dillerinin lehçe, şive ve ağızlarını ilgilendiren çeşitli çalışmalar yapılmıştır32 ve yapılagelmektedir. Bunlar amaçlarına göre üç ana dalda toplanabilir:
Türk Dillerinin lehçe, şive ve ağızlarının sınıflandırılmalarıyla ilgili çalışmalar, Türk Dillerinin lehçe, şive ve ağızlarından birini vy birkacını tek tek alarak araştıran çalışmalar,
Türk Dillerinin lehçe, şive ve ağızlarında, dil bilimi sorunlarından birini, birkaçını vy bütününü karşılaştırmalı olarak inceleyen çalışmalar.
Anadolu Ağızları:
- Batı Türkçesinin Anadolu lehçesinin ağızları üzerine yapılan çalışmalara gelince, bunları da amaçlarına göre üç ana dalda toplayabiliriz:
- Halk edebiyatı araştırıcılarının da katıldıkları derleme çalışmaları,
- Ağızlardan birini vy birkaçını tek tek alarak araştıran çalışmalar,
- Ağızlarda dil bilimi sorunlarından birini, birkaçını vy bütününü karşılaştırmalı olarak inceleyen çalışmalar.
Bu yazı aşağıdaki kaynakçadan alınmıştır. Ayrıntılı bilgi için adı geçen makaleye bakılabilir.
KAYNAKÇA:
Efrasiyap GEMALMAZ, TÜRK KÜLTÜRÜ ARAŞTIRMALARI, Halil Fikret ALASYA’ya ARMAGAN, AYRI BASIM (149.-159. sayfalar), ANKARA ÜNİVERSİTESİ BASIMEVİ — ANKARA-1989